ایده و اهداف همایش

در سده گذشته با شکلگیری امواج نوسازی،[1] توسعه،[2] پسانوگرایی[3] و تحولات ساختاری ناشی از آنها، خانواده در ایفای نقش اخلاقی خود با چالش مواجه شده است. اما «جهانی شدن»[4]4 بیش از واژههای دیگر واقعیت کنونی جهان را نشان میدهد. بیشک مهمترین وجه جهانی شدن را باید در جهانی شدن فرهنگ جُست و جو کرد. فرایند جهانی شدن فرهنگ که با فروریزی یا سایش مرزهای فرهنگی و تحولات سریع در نظام آگاهیها، نظام ارزشها و نظام رفتارها همراه است، به مدد تحولات ارتباطی به ویژه ظهور فناوریهای جدید ارتباطی و تحولات اقتصادی که با ظهور اقتصاد فراغتی و صنعت بدن تحقق یافته، بنیانهای اخلاقی را با سیطره نسبیگرایی و لیبرالیسم اخلاقی متزلزل نموده است.

این فضا، نولیبرالیسم را به مثابه فرهنگ مهاجم و در موقعیت قدرت، دین و خانواده را به مثابة محافظت کننده بر ارزشهای اخلاقی و در موقعیت مقاومت نشان میدهد. در چنین موقعیتی خانواده نمیتواند با سهولت و سادگی گذشته، ارزشهای اخلاقی و دینی را بازتولید کند.

البته در فضای تهدیدآمیز کنونی فرصتهای پرشماری نیز همچنان وجود دارد. از جمله آنکه سیطره فرهنگ مهاجم انگیزه مقاومت را در فرهنگهای محلی و منطقهای افزایش میدهد و زمینه آگاهی هر چه بیشتر نسبت به واقعیت فرهنگ مهاجم را فراهم میکند؛ ادیان الهی، به ویژه اسلام نیز، با تأکید بر کلید واژه «انتظار فرج» و «استقامت بر مسیر» الهیات امید را به تصویر میکشند و انسانها را به امید آیندهای بهتر به پویایی و تحرک وا می‌دارند.

آنچه حائز اهمیت مینماید آن است که خانوادهها، نهادها، اندیشمندان، کنشگران و حاکمیت با درکی صحیح و عمیق از موقعیت کنونی و با تغییر الگوهای تربیتی و کنشگری و تحول در الگوی تولید ادبیات علمی و الگوی حکمرانی و سیاستگذاری، از الگوهای متناسب با موقعیت قدرت، که متناسب با موقعیت خانواده در زمان گذشته است، به الگوهای متناسب با موقعیت مقاومت، که چگونگی راهبری تربیتی، کنشگرانه، علمی و سیاستگذارانه در فضای پرتهدید را نشان میدهد، طرحی نو دراندازند و از مسیر مقاومت فعال، به خلق مزیتهای نو بپردازند و از فضای جهانی شده برای بسط ارزشهای اخلاقی بهره گیرند.

با توجه به آنچه گفته شد هم افزایی اندیشمندان و نخبگان متعهد به ارزشهای اخلاقی، به منظور ارائه ایدهها، طرحها، راهبردها و راهکارهایی که زمینه ساز توانمندی خانواده برای محافظت از ارزشها و خلق موقعیتهای جدید برای گسترش ارزشهای اخلاقی در وضعیت تهدیدآمیز و موقعیت مقاومت باشد، ضروری به نظر میرسد؛ مخاطب این ایدهها و راهبردها، خانواده، نهادهای تأثیرگذار بر خانواده، جامعه نخبگانی و حاکمیت هستند.

محورهای همایش

١ـ رویکردهای نظری به مقاومت پویا در برابر چالشهای اخلاقی

دین و مقاومت اخلاقی پویا
راهبری اهل بیت(علیهمالسلام) در شرایط مقاومت و دستاوردهای آن برای راهبری مبتنی بر مقاومت در جهان معاصر
نظریه فرهنگی مقاومت پویا
روانشناسی مقاومت پویا
مقاومت پویا و گفتمانهای خانواده در علوم اجتماعی
مقاومت پویا، از منظر فقه و حقوق

٢ـ نقشهای جنسیتی و مواجهه فعال خانواده با چالشهای اخلاقی و تهدیدات نوپدید

٣ـ خانواده مقاوم، ارزشهای اخلاقی و تحولات جنسی

٤ـ خانواده مقاوم و مواجهه پویا با تحولات اقتصادی و پیامدهای اخلاقی آن

٥ـ گروهها و نهادهای خانواده بنیاد و مواجهه فعال با تهدیدات نوپدید

٦ـ رویکرد نظام تربیت رسمی به مقاومت پویای خانواده در جهان متحول

٧ـ رویکرد حکمرانی به مقاومت خانواده در برابر تهدیدات نوپدید

٨ـ خانواده مقاوم، ارزشهای اخلاقی و جهان متحول، در ادبیات، هنر و رسانه

٩ـ خانواده مقاوم و پویا، تهدیدها و فرصتهای فضای مجازی وفناوریهای نوظهور

10ـ مدیریت شهری، امداد اجتماعی و فرهنگی و خانواده مقاوم

۱١ـ تاریخ اجتماعی و مقاومت پویای خانواده در برابر تحولات اخلاقی در جهان متحول

[1]. modernization

[2]. development

[3]. postmodernism

[4]. globalization